W którymś momencie stosownie past z fluorem stało się tematem równie kontrowersyjnym co szczepionki. Co złego zrobił nam ten nieszczęsny fluor, że nagle zewsząd słychać donośne “nie”? Ktoś coś kiedyś powiedział o odkładaniu się w kościach i zwiększaniu ich łamliwości, inni mówią o zmniejszeniu odporności na infekcje, o tym, że zamiast chronić zęby spowodował, że stały się łamliwe, a szkliwo przebarwione.
A gdyby tak zamiast słuchać legend o pochodzeniu “znikąd” zerknąć do konkretnych badań opracowanych pod redakcją prof. dr hab. Doroty Olczak-Kowalczyk i prof. dr hab. Urszuli Kaczmarek na temat profilaktyki fluorkowej u dzieci i młodzieży? Uwaga, grozi to poznaniem stanowiska ekspertów.
Do dzieła — wszystko, co musisz wiedzieć o działaniu fluoru.
Oto, czego boimy się w związku ze stosowaniem pasty z fluorem — choroby wynikającej z jego nadmiaru w organizmie, czyli fluorozy. Tymczasem okazuje, że by na nią zachorować, pastą z fluorem… musielibyśmy się… żywić.
Klucz do sukcesu jest jeden — profilaktykę dobiera stomatolog. Nie ma tu miejsca na samowolkę. Działając na własną rękę możemy tylko sobie zaszkodzić. I najważniejsze — fluor stosowany zgodnie z zaleceniami nie jest toksyczny dla naszego organizmu.
Wracając do wspomnianego wcześniej stanowiska polskich ekspertów na temat profilaktyki fluorkowej dowiemy się, że jednym z filarów zapobiegania chorobie próchnicowej, tuż obok prawidłowego odżywiania i prawidłowej higieny, jest stosowanie środków zawierających fluorki. Mogą być one dostarczane do organizmów w postaci tabletek, kropli lub poprzez aplikację pasty bezpośrednio na zęby.
Co musimy wiedzieć o stosowaniu pasty z fluorem u dzieci?
Kluczowe są wiek i ocena ryzyka próchnicy, ekspozycja na związki fluoru, które zawarte są w wielu źródłach (wody butelkowane, herbata, żywność importowana) i stopień zaangażowania rodziców.
Każde dziecko powinno zostać poddane ocenie ryzyka próchnicy, które sprowadza się do określenia prawdopodobieństwa wystąpienia nowych zmian próchnicowych w przyszłości. Określenie ryzyka wymaga przeprowadzenia wywiadu i badania stomatologicznego. W zależności od jego wyniku, dobiera się odpowiednie zalecenia lekarskie. Ryzyko może zostać ocenione na niskie, umiarkowane i wysokie.
Niskie ryzyko wystąpienia próchnicy jest wskazaniem do podstawowej profilaktyki fluorkowej opierającej się na stosowaniu pasty z fluorem dwa razy dziennie, przy umiarkowanym i wysokim stopniu ryzyka konieczne jest wzmocnienie profilaktyki.
Do 8. roku życia mycie zębów dzieci powinni nadzorować rodzice — należy pilnować, by na szczoteczkę trafiała odpowiednia ilość pasty do zębów. Szczotkowanie zębów pastą z fluorem powinno odbywać się dwa razy dziennie od momentu pojawienia się pierwszego zęba. Po umyciu zębów należy przepłukać jamę ustną wodą.
Stężenie fluoru w paście zależy od stopnia ryzyka próchnicy i wieku dziecka. Rodzice dzieci w wieku 6–36 miesięcy odpowiadają za mycie zębów malucha. W tym przedziale wiekowym zaleca się pasty z 1000 ppm fluoru. Dzieci w wieku 3–6 lat powinny nakładać na szczoteczki pastę z 1000 ppm fluoru ilościowo odpowiadającą wielkości ziarnka grochu. Dzieci powyżej lat 6 nakładają na szczoteczki 1–2 cm pasty z 1450 ppm fluoru, natomiast w przypadku wysokiego ryzyka próchnicy u osób powyżej 16 lat zaleca się pastę 5000 ppm. We wszystkich przypadkach mówimy o szczotkowaniu zębów dwa razy dziennie.
Kilka słów o pasach z wysoką zawartością fluoru (5000 ppm F).
Intensywną profilaktykę fluorkową zaleca się osobom: noszącym aparaty ortodontyczne; u których zawiodły dotychczasowe sposoby higieny jamy ustnej; przy odsłonięciu zębiny po skalingu, czy w przypadku początkowych zmian próchnicowych.
Na sam koniec (obiecuję! już się do niego zbliżamy) kilka słów o profesjonalnej profilaktyce fluorkowej. Preparaty zawierające wysokie stężenie fluorków stosuje się wyłącznie w gabinecie stomatologicznym. Lakiery stosujemy bez ograniczeń wiekowych, a żele i pianki od 6 roku życia. Przy umiarkowanych ryzyku próchnicy odwiedzamy w tym celu stomatologa 2 razy w roku, a przy wysokim 4. Czy warto stosować profesjonale preparaty u stomatologa? Niech przemówią liczby. Skuteczność żeli fluorkowych w redukcji próchnicy zębów stałych to 28%, skuteczność lakierów ocenia się na 33% zębów mlecznych i 46% zębów stałych.
Ot, cała filozofia profilaktyki fluorkowej. Co należy zapamiętać? Stosowanie fluoru będzie bezpieczne, jeśli zgłosimy się do stomatologa w celu dobrania odpowiedniej profilaktyki.
Odsyłamy do źródeł: